Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2015

Κώστας Ζαφείρης, «Κόντρα Γέφυρα και άλλα διηγήματα», άλφα πι, Χίος 2015, σσ. 183 (εικονογράφηση Κώστας Δαμπολιάς).

Κριτική ανάγνωση:   Δ. Γ. Μαγριπλής




Συνήθως οι συμβουλές για ένα καλό βιβλίο αρχίζουν όταν τα σχολεία κλείνουν. Οι  «ειδικοί» προτείνουν κάποιους τίτλους που φυσικά δεν ξεστρατίζουν από τον κύκλο των γνωστών εκδοτικών οίκων. Όταν το καλοκαίρι για τους αδειούχους τελειώνει, πολλά από τα βιβλία αυτά γυρίζουν σπίτι πασπαλισμένα  με αλάτι και άμμο, συνήθως με κατεστραμμένο εξώφυλλο και επιπλέον χωρίς να έχουν καν ανοιχτεί. Το σπάνιο είναι να γυρίσει κανείς με ένα ολοκαίνουργιο βιβλίο και μάλιστα απόκτημα  από το συμπαθητικό βιβλιοπωλείο της μικρής ή μεγάλης λουτρόπολης. Αυτό το βιβλίο θα το διαβάσει. Είναι σίγουρο. Μέσα στις σελίδες του κρύβει όνειρα καλοκαιρινής νύχτας,  ανάσες καυτές, παιχνίδια στην άμμο και ευωδιές γιασεμιού. Θα έλεγα είναι το πολυτιμότερο αναμνηστικό αλλά και το καλύτερο δώρο για όσους αγαπάμε. Επιπλέον
η πολιτιστική γεωγραφία είναι αυτή που  χαρακτηρίζει τον τόπο αλλά  και τον καταγράφει  στην συλλογική μνήμη.  Σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού είναι ο γραπτός λόγος και κάθε τόπος έχει αντιπροσώπους στο χθες και το σήμερά του.
Ένα τέτοιο βιβλίο είναι η «Κόντρα γέφυρα» και μια χιώτικη πέννα, από αυτές που βαραίνουν, είναι ο Κώστας Ζαφείρης. Τον συγγραφέα φυσικά τον έχω διαβάσει ξανά. «Η εκδίκηση του τυπογράφου» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο(2006), μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, όπως και  το μυθιστόρημα «Αφάνεια» από τις αισθητικά άρτιες εκδόσεις «άλφα πι» το 2010.  Η «Κόντρα γέφυρα» όμως είναι το καινούργιο και σαν τέτοιο αποτελεί ανάμνηση καλοκαιριού και ένα βιβλίο που το ρούφηξα αμέσως μετά την επάνοδό μου στα πάτρια.
Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων, επτά τον αριθμό, που ξεδιπλώνονται με περιστασιακά – αξιοπρόσεχτα – σκίτσα, του  Κώστα Δαμπολιά. Το πρώτο και ομώνυμο του τίτλου(σσ. 7-79, θα μπορούσε να είναι και μια όμορφη νουβέλα), αποτελεί δείγμα ναυτικής ιστορίας, όπως μόνο ένας Χιώτης μπορεί να το γράψει. Ο λόγος πλουτίζεται με ναυτικούς όρους, η ιστορία κεντρίζει για την ποιότητά της και το τέλος ως έκπληξη, αφήνει την αίσθηση του σκληρού μα αιώνια ουτοπικού μπάρκου.   Η ζωή του ναυτικού, χωρίς πασπαλίσματα συναισθηματισμού, μέσα στα σοκάκια του μεγάλου λιμανιού της χώρας, στη μοναξιά του ταξιδιού, στις αναθυμιάσεις ποτών και τσιγάρων. Πόθοι, ονείρατα και πάθη, που περιπλέκονται με μαεστρία και ταξιδεύουν σε καταστρώματα και αμπάρια. Καβγάδες για τα μάτια μιας όμορφης, ισορροπίες που κερδίζονται χάρη στους πιο γνωστικούς, κύματα θεόρατα, ικανά να πνίξουν ακόμη και το πιο σύγχρονο πλοίο.
«Στην παλιά περασιά» ο δάσκαλος, κεντρικό πρόσωπο σε μια ατμοσφαιρική ιστορία μυστηρίου, συμβάλλει στο να μετεγκατασταθεί ένα ολόκληρο χωριό, αν και αυτός μαγεμένος ακολουθεί τη σκιά που  φυλάκισε  ολάκαιρη τη ζωή του. Η «Καταρίνα Βιτ» με το υπέροχο στυλ της θριαμβεύει όχι μόνο στους στίβους της πραγματικότητας αλλά και στις καρδιές των απομονωμένων κατοίκων στο Ζαφειρικό Βραχώρι.  Εδώ διαβάζει κανείς για τις δυσκολίες του χειμώνα και  της συνύπαρξης στα μικρά μέρη. Όσο κι αν φαντάζουν οικογένεια, οι λιγοστοί κάτοικοι δεν κάνουν παράδεισο. Αυτό απαιτεί παιδεία και ποιότητα και τούτο γίνεται ακόμη δυσκολότερο όταν η μόνη επαφή, το μόνο παράθυρο στον έξω κόσμο  είναι η τηλεόραση. Όμως η θρυλική πρωταθλήτρια καταφέρνει να καταλαγιάσει τις έχθρες και να ενώσει τα άκρα αντίθετα. Ο «Λύσανδρος και Ιρίνα» είναι ζευγάρι στην φαντασία των θαμώνων ενός καφενείου. Κακόγνωμοι, όπως τους θέλει  ο συγγραφέας, μα συμπαθέστατοι -θα έλεγα ως αναγνώστης- συνταξιούχοι. Μέσα  στα πολλά δακρυγόνα, της εποχής του πρώτου μνημονίου, καταφέρνουν να δουν τη ζωή με μάτια διαφορετικά,  μα δυστυχώς σε χρόνο που για να κυλήσει χρειάζεται πια τεχνική  υποστήριξη.  Η «Κραυγή» είναι συνάντηση με ένα φάντασμα της παιδικής ηλικίας. Η τρελή  του χωριού. Αυτή που τρομάζει αλλά συνεχίζει να υπάρχει με όλους τους άλλους στο μικρό χωριό, που δεν εξοστρακίζει την διαφορετικότητα αλλά την συντηρεί, γιατί ασυνείδητα γνωρίζει τις ευθύνες της ή απλούστερα βλέπει εικόνες του εαυτού της.  Στο «Παραθαλάσσιο εξοχικό», ένα ερωτικό καλοκαίρι γίνεται από υπόσχεση,  κόμπος στο στομάχι του Γρηγόρη. Μια σπαρταριστή ιστορία με φόντο ένα καλοκαιρινό νησιώτικο μπαράκι. Από αυτά που όλοι έχουμε περάσει προσδοκίες ή και στιγμές πνιγμένες σε καλοκαιρινές αλκοολούχες απολαύσεις. Στη  «Μαρία με τα κίτρινα» ξετυλίγεται όλο το σκηνικό της δεκαετίας του΄70 στην ελληνική επαρχία, αλλά και το πολιτικό που σαν έννοια και ουσία  απασχολεί πάντοτε  τον  Κώστα Ζαφείρη.
Επτά ιστορίες λοιπόν, καλοκαιρινές, όπως καλοκαίρι είναι πάντα στο αρχιπέλαγος, όμορφες σαν νύχτα με ουρανό ξάστερο και τίμιες όπως ορίζει η πέννα και η μόρφωση ενός πολλά υποσχόμενου συγγραφέα της εποχής μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δ. Μαγριπλής : Η μυθολογία μιας μουσικής μπάντας , μέσα από την πέννα της Κρίστης Στασινοπούλου. Μια συνομιλία με την συγγραφέα.

  Την Κρίστη Στασινοπούλου και τον Στάθη Καλυβιώτη τους γνωρίζω από την δεκαετία του ’80. Προσωπικά τον Στάθη τον παρακολουθώ από τα μαθητικ...